Op 26 november 1930 werd Berthold Leibinger in Stuttgart geboren als zoon van een chirurgisch instrumentmaker en een kunsthandelaar in Oost-Aziatisch antiek.
Het leven van Berthold Leibinger: een terugblik vanuit vier gezichtspunten
Getalenteerd als ingenieur, bereid om risico's te nemen, open voor de wereld: veel van zijn tijdgenoten beschrijven deze kwaliteiten van Berthold Leibinger als een succesformule voor zijn persoonlijke voorspoed en het feit dat TRUMPF is uitgegroeid tot leider op de wereldmarkt van werktuigbouwkunde en lasertechnologie.
Leibinger probeerde altijd met groot plezier iets compleet nieuws en daardoor stond hij bij TRUMPF meer dan vijf decennia lang garant voor innovatie. Daarbij hielp niet alleen zijn werkdiscipline, die hij heeft verkregen door zijn protestants-piëtistische opvoeding in het Duitse Korntal, maar ook zijn liefde voor techniek en openheid voor de wereld, eveneens door zijn ouders meegegeven. Zijn vader was een chirurgisch instrumentmaker en kwam uit een familie met wortels in de medische techniek. Zijn moeder had een bedrijf in Oost-Aziatische kunst in Stuttgart. Zodoende waagde Leibinger al vroeg zijn eerste stap in het buitenland om zelfstandig belangrijke technologische ontwikkelingen te realiseren voor zijn onderneming en TRUMPF uit te bouwen tot een wereldspeler. Met zijn echtgenote Doris had Leibinger drie kinderen. In 2005 droeg hij het voorzitterschap van het bestuur over aan zijn dochter Nicola Leibinger-Kammüller. Zijn zoon Peter Leibinger werd vice-voorzitter en zijn jongste dochter Regine Leibinger leidt het architectbureau Barkow Leibinger in Berlijn. Berthold Leibinger was niet alleen een begaafd ondernemer en ingenieur met een constante wil om te veranderen, maar hij was ook een publiek figuur die zijn acties altijd onderdeel maakte van zijn sociale en culturele bijdrage. De door hem gevormde invloeden, zijn belangrijkste uitvindingen en zakelijke beslissingen alsook zijn economische, politieke en maatschappelijke optreden zijn op deze pagina samengevat.
"Nieuwsgierigheid als basis"
Kinderjaren, ouderlijk huis en opleiding - Berthold Leibinger en zijn vroege invloeden
Leibingers vindingrijkheid en talent als ingenieur als garantie voor innovatie in de plaatbewerking
Eerste octrooien als student
Als student in de doctorale fase hield Leibinger zich in 1957 bij TRUMPF bezig met de technische gebreken van de snijschaar die destijds gebruikt werd voor het snijden van platen. Het resultaat: de kopieerknabbelmachine die de motor achter het succes van TRUMPF zou worden tijdens de jaren van de Duitse economische opleving en die TRUMPF in de pers tot "knabbelkoning" maakte.
Wonen en werken in Amerika
In 1958 lieten Leibinger en zijn vrouw Doris een droom in vervulling gaan toen zij naar de VS verhuisden en Leibinger twee jaar lang bij Cincinnati Milling Machine Company in Wilmington (Ohio) in dienst trad. Leibinger werkte als constructeur bij de destijds grootste fabrikant in gereedschapsmachines.
Terug in Duitsland met nieuwe ideeën
In de VS kwam Leibinger voor het eerst met numeriek bestuurde gereedschapsmachines in aanraking. Dit inspireerde hem om halverwege de jaren 60 zelf een numeriek gestuurde kopieerponsmachine te ontwikkelen. Zijn moed werd beloond: de TRUMATIC 20 was een ware sensatie op de Europese tentoonstelling voor gereedschapsmachines in Parijs in 1968.
Nieuwe uitvindingen op het gebied van elektrisch gereedschap
In 1963 had Leibinger een doorbraak op het gebied van elektrisch gereedschap: met de nieuwe, handmatig bedienbare laskantvormer TKF kon een werknemer nu door een volledige omkering van de gebruikelijke procedure door stapsgewijze bewerking van een stationaire plaat laskanten maken. De innovatie vormde een van de talrijke octrooien voor Leibinger.
Revolutie in de plaatbewerking
Tijdens een tweede verblijf in de VS in 1978 onderzocht Leibinger persoonlijk of een CO2-laser ook geschikt is voor het snijden van plaatstaal. Zijn ingeving bleek opnieuw waar te zijn: een jaar later presenteerde hij de eerste gecombineerde pons-lasermachine, vooralsnog met straalbronnen uit de VS.
De laser wordt topseller
Natuurlijk was het Leibinger's ambitie om de straalbronnen in eigen land te produceren. Dat lukte in 1985 met de eerste zelf ontwikkelde CO2-laser, de TRUMPF LASER TLF 1000. Vier jaar later kwam de eerste "gevouwen" laser van TRUMPF op de markt. Tot op heden is deze de meest verkochte multikilowatt-laser ter wereld.
Internationalisering, onafhankelijkheid, klantgerichtheid: Leibingers ondernemende principes als motor voor de opkomst van TRUMPF
Na zijn verblijf in Amerika werd Leibinger in 1961 hoofd van de constructieafdeling in het Duitse Weilimdorf waar op dat moment zeven werknemers werkten. In deze functie realiseerde hij veel belangrijke nieuwe constructies die tot een complete hervorming van het productprogramma van TRUMPF leidden en aan de grondslag lagen van de latere groei. Van 1966 tot 1978 was Leibinger technisch directeur en vennoot. In deze periode versnelden hij en medevennoot Hugo Schwarz consequent de internationalisering van het bedrijf, richtten zij dochtermaatschappijen in o.a. Zwitserland en eigen verkoop- en servicebedrijven op veel belangrijke Europese markten op. Tot op de dag van vandaag blijft klantgerichtheid een van de belangrijkste pijlers van het succes van TRUMPF. Leibinger opende in 1969 de eerste buitenlandse productielocatie van TRUMPF buiten Europa. In Farmington (Connecticut, VS), aan de oostkust, lukte het hem om TRUMPF vroeg in de Verenigde Staten te vestigen. Van daaruit werd toen de wereldmarkt voor gereedschapsmachines beheerst. Vandaag de dag is de VS na China nog steeds de grootste buitenlandse markt voor TRUMPF buiten Europa.
Sinds zijn doctoraalscriptie had Leibinger verschillende octrooien op zijn naam staan voor zijn uitvindingen. Door die opbrengsten verwierf hij stapsgewijs bedrijfsaandelen. In 1978 bezat hij op 48-jarige leeftijd het merendeel van de aandelen van TRUMPF. In 1978 nam Leibinger het voorzitterschap van het bestuur over en behaalde TRUMPF voor het eerst een recordomzet van meer dan 100 miljoen Duitse mark. Tot de overdracht van het bestuur in 2005 liet Leibinger TRUMPF uitgroeien tot een wereldspeler met een omzet van 1,4 miljard euro en ongeveer 6000 medewerkers. In 2005 besloot Leibinger op 75-jarige leeftijd om na 40 jaar aan het hoofd van het bedrijf te hebben gestaan, de leiding door te geven aan de volgende generatie. Zijn dochter Nicola Leibinger-Kammüller werd voorzitter van het bestuur en zijn zoon Peter Leibinger vice-voorzitter. Berthold Leibinger nam het voorzitterschap van de raad van toezicht over; een rol die hij tot 2012 bekleedde.
Begunstiger en publiek figuur: Leibingers werk buiten de grenzen van de onderneming
Verenigingspolitiek
Leibinger bekleedde in zijn leven veel onbezoldigde functies in de verenigingspolitiek. Zo was hij o.a. president van de kamer van industrie en koophandel Mittlerer Neckar en president van de VDMA e.V. (vereniging van Duitse machine- en installatiebouw). Van 1995 tot 1998 maakte Leibinger ook deel uit van de raad van onderzoek, technologie en innovatie van de bondskanselier.
Onderscheidingen
Leibinger kreeg ontelbaar veel onderscheidingen voor zijn technische prestaties. In 1990 kende de universiteit van Stuttgart hem op verzoek van de faculteit constructie- en productietechniek de titel "doctoraat ingenieurswetenschappen" toe. In september 2014 kreeg hij de ingenieursprijs van de RWTH Aachen en de stad Aachen. De stichting Werner-von-Siemens-Ring kende hem in 2006 de belangrijkste Duitse techniekprijs toe.
Politieke eer
In 2006 kreeg hij van de bondspresident het Grootkruis van de Orde van Verdienste van de Bondsrepubliek Duitsland. In april 2016 kende Zijne Majesteit de Keizer van Japan hem in september 2016 in Berlijn de "Orde van de Rijzende Zon op de kraag, gouden stralen" toe, overhandigd door de ambassadeur van Japan, Takeshi Yagi.
Culturele en maatschappelijke betrokkenheid
Ook op cultureel en maatschappelijk gebied was Leibinger vele decennia betrokken. Hij was voorzitter van de vrienden van het Duitse literatuurarchief Marback e.V. en van 1989 tot 2015 was hij voorzitter van het bestuur van de internationale Bachacademie. In 2005 richtte Leibinger samen met acht andere bedrijfsleiders de "Wissensfabrik" op, een economisch initiatief ter bevordering van onderwijs en ondernemerschap in Duitsland.
Lidmaatschap raad van toezicht
Leibinger werkte in talrijke toezichthoudende organen van Duitse naamloze vennootschappen. Zo was hij van 1999 tot 2003 voorzitter van de raad van toezicht van BASF AG en was hij lid van de raad van toezicht bij BMW AG en Deutsche Bank AG.
Berthold Leibinger-stichting
In 1992 richtte Leibinger de liefdadigheidsorganisatie Berthold Leibinger-stichting op, die tot de dag van vandaag alle inkomsten uitsluitend aan culturele, wetenschappelijke, kerkelijke en liefdadige doelen besteedt. Sinds 2000 kent de stichting de internationaal gerenommeerde Berthold Leibinger Innovatieprijs toe en sinds 2006 de Berthold Leibinger Toekomstprijs voor toegepaste lasertechnologie.
Uw contactpersoon voor meer informatie
Dr. Andreas Möller
Hoofd persafdeling, publieke zaken en merkaangelegenheden
Dr. Alexandra Fies
Historische communicatie
Fax
+49 7156 303932911